Algemeen

Clubleden bezoeken PM1000-URM

Een luchtopname van PM1000-URM compleet met geïntegreerde materiaal wagons. De totale lengte van de trein bedraagt 1200m. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Aanleiding van het bezoek

In onze ‘Clubchat’ komen regelmatig interessante berichten voorbij, zo ook een bericht van ons clublid Nick. Zijn bericht was een uitnodiging om naar een unieke spoorbouwmachine te gaan kijken. Weldra melden de eerste geïnteresseerde clubleden zich al aan. Niet veel later is er al een compleet uitje met deelname van een aantal clubleden ontstaan.

De aanleiding van het spontaan ontstane uitje van een aantal clubleden. Bron: printscreen van de 'Clubchat' MSCMW.

Op dinsdag 26 juli 2022 werd een bezoek gebracht aan de PM1000-URM. Hieronder is het beeldverslag daarvan te zien compleet gemaakt met de (technische) uitleg van Nick.

Video van het bezoek
Ruime belangstelling
De werkzaamheden van de PM1000-URM trekt ruime belangstelling, meer dan alleen onze clubleden. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Clublid Nick geeft deskundige uitleg van er allemaal te zien is en wat er gebeurt. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Clublid Leo is druk bezig om beeldmateriaal te verzamelen. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Technische uitleg

Het baanvak tussen Culemborg en Geldermalsen bestaat uit een dijklichaam voornamelijk opgebouwd uit klei. Water werd vroeger via een koolas-laag afgevoerd. Door verzwaring van het treinverkeer eind jaren tachtig is de ballast-laag onder de dwarsliggers vergroot en daarmee de afvoer van regenwater verstoord. Hierdoor ontstaan continue spoorligging problemen. Na verdere intensivering van het treinverkeer en verhoging van as-lasten werden de verstoringen steeds groter en frequenter waarna ProRail in 2020 besloot een maximum snelheid van 100 km/u in te stellen.

Oplossing van het probleem is de klei bovenlaag van het dijklichaam af te graven en te vervangen door een geschikt materiaal. Hier komt de PM1000-URM in beeld.

De PM1000-URM zelf, maar nu vanuit de lucht gezien. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

Deze machine met een lengte van 243 m (1200m met geïntegreerde materiaal wagons) kan in één procesgang het ballastbed gescheiden van de onderlaag afgraven.

In een eerste stap graaft een continue ronddraaiende ketting met graaftanden de ballastlaag tot 25cm onder de dwarsliggers weg. De ontgraven steenslag (graniet) wordt daarna 1) gezeefd, 2) voorzien van scherpe kanten, 3) wederom gezeefd en 4) gewassen waarbij al het aangekoekte zand en klei verwijderd wordt.

Bij de procesgang van het af graven van de ballastlaag wordt de rails met dwarsliggers gelift zodat de ronddraaiende ketting voldoende 'werkruimte' heeft. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Met graaftanden wordt de ballastlaag weg gegraven. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

Het materiaal wat niet meer aan de eisen voldoet wordt afgevoerd. Dit gaat via lopende banden naar voren in de trein en wordt gestort in zogenaamde MFS (Materialförder- und Siloeinheit) wagons. Dit zijn wagons met een brede lopende band als vloer waarmee het materiaal naar voren van de wagon gebracht wordt. Via een tweede band wordt het materiaal dan weer over gestort een de volgende MFS wagon. Op dit project waren negen MFS wagons in gebruik ieder met een laadvermogen van 64 ton. Op het moment dat de voorste 5 wagons beladen zijn, worden ze losgekoppeld en rijden ze, getrokken door een loc, naar een depot en worden daar gelost. In de tussentijd worden de overige 4 wagons beladen. Bij terugkomst worden de 4 wagons weer geleegd en de voorste 5 en het proces herhaald zich.

Dit deel van de PM1000-URM is bezig met stap 1 (afgraven ballastlaag). Uiterst rechts op de foto is de afvoer te zien via de transportbanden. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
In het midden van de foto is de unit te zien die de ontgraven steenslag (graniet) o.a. gaat zeven en wassen. Wat meer rechts van het midden zijn de zgn. MFS wagons te zien. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Volle MFS wagons zijn kort hiervoor losgekoppeld en naar een depot gebracht. Lege MFS wagons worden hier weer gekoppeld zodat deze weer geladen kunnen worden met materiaal wat afgevoerd moet worden. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Een detailopname waarbij te zien is dat de ballastlaag is af gegraven en de rails met dwarsliggers weer wordt neergelaten in afwachting van de volgende stap. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

Als tweede stap wordt er wederom met een gelijk soortige ketting de kleilaag afgegraven tot ongeveer 110 cm onder de dwarsligger. Dit materiaal wordt direct via lopende banden afgevoerd naar de MFS zonder verdere behandeling.

Als derde stap wordt er een gewoven en met plastic versterkt scheidingsdoek aangebracht op de ontgraven kleilaag. Dit doekt voorkomt dat klei zich gaat vermengen met de nieuwe bovenlaag.

Dit deel van de PM1000-URM komt er aan om de derde stap van de procesgang (kleilaag af graven) te beginnen. Het scheidingsdoek ligt al klaar om kort hierna te worden aangebracht. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
In deze stap wordt de kleilaag af gegraven. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Een detailopname van de enorme ketting met graaftanden tijdens het afgraven van de kleilaag. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

De nieuwe bovenlaag heet PSS (Planumsschutzschicht). Dit is een optimaal gezeefde samenstelling van zand en gebroken grind welk een hechte fundatie laag gaat vormen. PSS is geladen in containerbakken van 5 m3 en de containers worden aan de achterzijde van de trein aangevoerd middels twee portaalkranen die over wagons rijden. Eén van de portaalkranen kiept een container leeg in de PM1000, de andere voert de containers aan. Op dit project reden twee containertreinen. Terwijl de ene geleegd werd in de machine, werd de andere vanuit een depot nabij het station van Culemborg geladen.

Wagons met containerbakken geladen met PSS. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Hier kiept een portaalkraan een containerbak met PSS leeg in de PM1000-URM. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
De PSS wordt aangebracht en direct hierna met trilplaten verdicht. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

De PSS laag wordt gevlakt en met 5 grote trilplaten verdicht.  Het spoor wordt dan weer neergelaten op deze PSS laag een het gerecyclede ballast wordt tussen de dwarsliggers gestort.
Een ingebouwde hefunit en stopunit (e.e.a. zoals in een stopmachine) legt het spoor in de juiste richting en bepaalde hoogt en verdicht de ballast onder de dwarsliggers. Hierna is het spoor berijdbaar met 70 km/u.

De PM1000-URM is bezig met de nieuwe bovenlaag, bestaande uit een scheidingsdoek, PSS wat middels trilplaten wordt verdicht en daar bovenop gerecyclede ballast. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Dit gedeelte van de PM1000-URM is al bezig met storten van de gerecyclede ballast. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.

Hierna wordt in een aparte procesgang extra nieuwe ballast gestort en middels een stopmachine op de definitieve hoogte gebracht.

Een prachtige en sfeervolle luchtopname van de PM1000-URM aan het werk tijdens een mooie zonsondergang. Foto: Reinier Jansen, 26-07-2022.
Tot slot

De hartelijke dank gaat uit naar de clubleden Reinier Jansen, Nick van den Hurk en Leo Boekhoven. Zonder hun bijdrage was dit bericht niet tot stand gekomen!