Stoomtram Maas & Waal
een project in schaal Sm (1:64 ; m = meterspoor)
Stoomtram Maas & Waal in model
Zolang de Modelspoorclub Maas & Waal bestaat (en dat is vanaf 1985), is er gesproken over het voornemen de Stoomtram Maas & Waal in model na te bouwen. Vooral de, helaas overleden, oprichter en eerste voorzitter Sjef Willemsen heeft zich altijd hard gemaakt voor de stoomtram in model. Maar de tijden waren er nog niet rijp voor; er was meer belangstelling voor een grote clubbaan met alles er op en er aan. Uiteindelijk is in 2003 het besluit genomen dit project daadwerkelijk te gaan starten. Omdat de MSC haar clubruimte in Boven Leeuwen tijdelijk heeft moeten opgeven, in verband met de ombouw tot zgn. ‘Kulturhus’, waardoor het bestuur bij andere besognes betrokken raakte, is er sindsdien onregelmatig aan het project gewerkt, maar vanaf 2007 zit de vaart er in.
Het project zal uit 3 delen bestaan:
- een aantal modules in schaal S (1:64), waarop het tramstation in Druten centraal zal staan,
- een fototentoonstelling met foto’s van toen en nu,
- een website met de geschiedenis van de Stoomtram Maas & Waal.
Uiteindelijk zal het project hopelijk een definitieve plaats krijgen in het Streekmuseum Tweestromenland in Beneden Leeuwen.
Het project werd in het begin getrokken door 3 leden van de MSC:
- Harry van de Hurk, wiens specialiteit de research is (en die af en toe nieuwe ontdekkingen doet in archieven of bij oud Maas en Waal’ers),
- Bas Vrij, wiens specialiteit het bouwen van gebouwen is (wij kennen hem van Geldermalsen en Wadenoyen),
- Rob Boeser, wiens specialiteit het bouwen van het materieel is (en een deel van zijn vrije tijd bij de Gemeente Tram Waelstede doorbrengt).
Inmiddels heeft zich eind 2010 een nieuw projectlid bij het Stoomtramteam aangesloten:
- Eric Vrij (de zoon van….), die het elektrische deel onderhanden heeft genomen en ook aan gebouwen werkt.
Na de verhuizing van Harry naar het noorden van het land en het overlijden van Rob, wordt er aan de Stoomtram gebouwd door Bas en Eric.
De andere leden van de modelspoorclub Maas & Waal doen hun bijdragen in de vorm van workshops, waarin het bouwen van huizen, bomen, etc behandeld wordt.
Het Stoomtramteam bouwt tijdens de clubavonden in het clublokaal aan het Stoomtramproject.
Ook modelbouw?
Schaal Sm - 1:64
Stoomtram Maas & Waal zal worden nagebouwd in de schaal 1:64, schaal Sm (‘meterspoor’).
Kaapspoor (1067 mm) geeft in schaal S een spoorbreedte van 16.7 mm. Voor de rails, de aandrijvingen en de wielstellen kan daardoor schaal H0 industriemateriaal gebruikt worden.
Omdat de gebouwen sowieso helemaal zelf gebouwd moeten worden, is de keuze van schaal S hiervoor geen punt.
Omdat het de bedoeling is het project tentoon te stellen in het Land van Maas en Waal en tijdens modelbouwevenementen, heeft schaal 1:64 ook het voordeel dat het wat meer ‘body’ heeft, omdat smalspoor in schaal H0 door het kleinere omgrenzingsprofiel wel wat pietepeuterig wordt.
Modules
De modules zijn van een hele lichte constructie en de vorm is aangepast aan het te bouwen onderwerp; dus absoluut geen standaardmaten…
Rollend materieel
Door de gekozen schaal en het gekozen onderwerp zal alle materieel zelf gebouwd moeten worden.
Alle materieel is / wordt gebouwd uit styreen van het merk Evergreen: platen, strips en profielen. De assen en magnetische bekerkoppelingen komen van Halling. Het motortje in de stoomtramlok is de bekende Varioaandrijving van Halling, dat ook in de 2-assige HO trams van dit merk gebruikt wordt.
Van de Backer & Rueb en de Hanomag stoomtramloks zijn originele tekeningen aanwezig.
De rijtuigen en goederenwagons worden gebouwd aan de hand van foto’s in de beschikbare literatuur en aan de hand van beschrijvingen en tekeningen in de boeken van A. Dijkers:
- De rijtuigen van de Nederlandse stoomtramwegen (ISBN 90 9001 756 9) en
- De goederenwagens van de Nederlandse tramwegen (ISBN 90 6097 404 2).
Gebouwen
De gebouwen worden gebouwd naar originele tekeningen, die in diverse archieven zijn opgedoken, of aan de hand van foto’s volgens de ‘steentjes tellen’ methode. De body wordt gebouwd van grijs karton of wit etalagekarton, waarop steentjespapier geplakt wordt. Door dit in meerdere lagen op elkaar te plakken, wordt de nodige relief verkregen. Een beproefde methode, waarmee in het verleden ook de stations van Geldermalsen en Wadenoyen zijn nagebouwd en duidelijk geïnspireerd op de Engelse wijze van modelbouwen, de ‘Pendon‘ methode.
De voortgang
Zodra er nieuws te melden is over de start en / of voortgang van een lok, wagen, of gebouw, zal dit op de stoomtrampagina’s worden gemeld.
Verdere updates zijn te vinden in de berichten op deze website in de categorie Stoomtram. Zie onderaan deze pagina voor een overzicht.
Als smaakmaker hieronder enkele foto’s van dezelfde tramsamenstellingen; toen in het verleden in werkelijkheid en nu in het heden in model.
Gerealiseerd / Aangevangen:
Er is een aanvang gemaakt met de modelspoorbaan Tramdepot Druten.
Gerealiseerd is de modelspoorbaan Koningswaal.
Gerealiseerd is een webpagina over de historie van de Stoomtram Maas & Waal.
Gerealiseerd is een schaalmodel van tramlocomotief Backer & Rueb.
Gerealiseerd is een schaalmodel van tramlocomotief Hanomag.
Gerealiseerd is een schaalmodel van een tramrijtuig Pennock.
Gerealiseerd is een schaalmodel van een open personenrijtuigen Falcon.
Gerealiseerd zijn diverse modellen van gesloten goederenwagens.
Gerealiseerd is een schaalmodel van een Post-bagagewagen.
Gerealiseerd zijn diverse modellen van open goederenwagens.
Gerealiseerd m.b.t. de gebouwen zijn: Stoomtram Gebouwen Inleiding.
Hieronder detail informatie per gebouw:
Onze medewerking verleend aan de Tentoonstelling Stoomtram Maas en Waal.
Geraadpleegde literatuur:
- Stoomtrams in het centrum van Nederland, De Herder/Van Lith/Bink Wyt 1973
ISBN 90 6007 682 6 - Stoomtram Nijmegen – Wamel, Van Os, Historische Vereniging Tweestromenland 1984,
ISBN 90 7105 901 4 - Stoomtram Nijmegen – Wamel 1902 – 1934, Van Os, Historische Vereniging Tweestromenland 1989,
ISBN 90 7105 901 9 - Maas-Buurtspoorweg, Rutten, Schuyt & Co 1991,
ISBN 90 6097 307 0 - The locomotives built by ‘Machinefabriek “Breda”, voorheen Backer & Rueb’, De Pater, E.J. Brill 1970
- De stoomlocomotieven der Nederlandse Tramwegen, Overbosch, H. Stam NV, 2e herziene druk 1966
- De goederenwagens van de Nederlandse tramwegen, Dijkers, Schuyt & Co 1996,
ISBN 90 6097 404 2 - De rijtuigen van de Nederlandse stoomtramwegen, Dijkers, NVBS 1987,
ISBN 90 9001 1756 9 - Gemeente Tram Nijmegen, Streefland/Van Reen, Pirola 1986,
ISBN 90 6550 047 6