Stoomtram Gebouwen Inleiding
Clublid Bas Vrij vertelt over zijn specialisme: het bouwen van gebouwen.
Het ontstaan van het project
Enige jaren geleden is het plan ontstaan om de stoomtram, die ooit van Nijmegen naar Wamel reed, weer tot leven te brengen. Een drietal leden van onze modelspoorclub zijn toen begonnen en met twee leden zijn wij op dit moment druk aan het bouwen met de bedoeling om op ons 25 jarig bestaan een gedeelte van de baan te kunnen tonen. Rob Boeser en ondergetekende, Bas Vrij, hebben de taken mooi verdeeld. Rob bouwt het (rijdend)materieel en ik de gebouwen en dan doen we samen de aankleding van de baan. Harry v.d. Hurk is begonnen met al het nog aanwezige foto materiaal te ordenen en hij heeft al het nodige verzameld, maar wegens omstandigheden heeft hij op dit moment minder tijd.
De basis voor het maken van gebouwen
Ik zal nu e.e.a. vertellen over het maken van de gebouwen. We bouwen alles in schaal S dus 1:64. Het moeilijke is dat er eigenlijk geen of nauwelijks tekeningen te vinden zijn en we dus alles van aanwezige foto’s moeten maken. Maar dit maakt het geheel alleen maar leuker. Het voordeel is dat ik een bouwkundige achtergrond heb en dus een aantal zaken makkelijker kan inschatten: hoe het ooit was en hoe de constructies en afmetingen waren. Voor het bouwen gebruik ik meestal gewoon karton in allerlei diktes, maar het meest gewoon etalagekarton. Een variant van dit karton heet Bristolkarton en wordt door het Pendon Museum in Engeland gebruikt om hun bebouwing mee te maken. Het boek ‘Cottage Modelling for Pendon‘ is voor mij dan ook de belangrijkste leidraad. En uiteraard de nodige artikelen die al door diverse mensen geschreven zijn.
Zo waren de eerste gebouwen, die ik ooit maakte, geënt op de artikelen van Thom Raven, die ooit beschreven stonden in de Rail Hobby. Deze opbouw gebruik ik eigenlijk nog steeds wel. Als eerste worden de gevels getekend en complete met raamsparingen uitgesneden.
Dan heeft de ervaring mij nu geleerd dat het dan het beste is om de gevels te voorzien van een bekleding van steentjes. Dit kan van diverse soorten steentjespapier of kunststof plaat van Slaters; wel schaal N papier /plaat gebruiken, want anders kloppen de maten niet . Het is nog de bedoeling om hierin een stap verder te gaan en de stenen in te krassen en dan te kleuren.
Op deze wijze, ja je raad het al, doen ze het in Pendon ook. En ook Loek Bronkhorst (Station Nijmegen, Een Nederlands Landschap, De Blauwe Tram, De Hezelpoort) zweert bij deze manier en doet dit al jaren.
Dan komt het fijnere werk het maken van de kozijnen en ramen. Dit gebeurt minimaal in 3 lagen. Laag 1 de kozijnen, laag 2 de vaste bovenlichten (in de gebouwen die wij bouwen zitten allemaal schuiframen), dan laag 3 met de schuiframen.
Als je op deze manier de kozijnen opbouwt krijg je een heel mooie dieptewerking. Het meest makkelijke is om nu voor het op zijn plaats lijmen van deze elementen ze eerst te schilderen. Ik ben zelf gewoon verder gegaan en ga pas achteraf schilderen, maar dan is een vaste hand wel nodig. Als deze elementjes op hun plaats zitten, dan als laatste een stukje van transparante verpakking, bijvoorbeeld de deksels van de dozen van onze kerstkaarten, er achter plakken en zie daar we hebben het glas geplaatst. Nu kan verder naar eigen inzicht nog vitrage aangebracht worden. Op dezelfde wijze kunnen we dus ook deuren maken.
Dan komt nu nog een tijdrovend werk en dat is het maken van het dak. In eerste instantie wilde ik zoals ze dat ook in het Pendon Museum doen dakpan voor dakpan lijmen. Ik had het hier met Rob over en die keek mij toen al meewarig aan en zei niet veel. Wat later had ik het er met Eric, mijn zoon, over (die nu ook tot het team is toegetreden of is het ingetreden) en die zei gewoon: “Pa jij spoort niet; als je gewoon geribbelde strips plakt, zie je het verschil niet”. En ja, men had gelijk; scheelt toch weer een paar uur werk.
Dus de daken worden als volgt gemaakt: eerst wordt het dak voorzien van een dakbeschot van karton en daarop worden horizontale lijnen om de 4 mm getekend. Dit om de pannen een beetje in lijn te houden. Nu snijden we van een beetje dik papier stroken van 5 mm en halen deze door een apparaatje dat ik eens op een crea-doe-beurs heb gekocht (Tip van Flip: ga daar eens kijken, je ziet er soms hele leuke dingen die wij als hobbyist goed kunnen gebruiken!). Nu heb ik dus geribbeld papier en dan is het nog een kwestie van veel geduld om deze netjes op het dakbeschot te plakken. Zo en als je dan een dak af hebt, moet je niet kijken hoeveel tijd er inzit, want dan is het niet leuk meer. Maar je bent van de straat en de T.V. is de laatste tijd toch niet veel bijzonders meer.
